ბიბლიოგრაფია |

ბიბლიოგრაფია

ალადაშვილი ნ., ფიგურული რელიეფების ადგილი დოლისყანის ეკლესიის ფასადების დეკორში, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, II, თბილისი, 2002, გვ. 9-10.
ალადაშვილი ნ., შუა საუკუნეების ქართული ქანდაკების სხვადასხვა დარგის ურთიერთდამოკიდებულების შესახებ, ლიტერატურა და ხელოვნება, #1-6, 1995, გვ. 122-132.
ალადაშვილი ნ., ოშკის ტაძრის ვედრების რელიეფი და მისი მიმართება ბიზანტიურ სკულპტურასთან, საქართველოს სიძველენი, 4-5, 2003, გვ. 63-76.
ალადაშვილი ნ., ქართული სკულპტურის ბიზანტიურთან მიმართების საკითხი (ოშკის ტაძრის „ვედრების“ რელიეფი – X ს.), ქართული ხელოვნების ნარკვევები, I, თბილისი, 2001, გვ. 34-35.
ალადაშვილი ნ., ხახულის ტაძრის სამხრეთი პორტალი, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, III, თბილისი, 2004, გვ. 10-12.
ალექსიძე ნ., ოთხთა ეკლესიის მოხატულობის თეოლოგიური საფუძვლები, ლიტერატურა და ხელოვნება, #4, 1991, გვ. 103-123.
ალექსიძე ნ., ხოშტარია დ., ახალი ცნობები ტაო-კლარჯეთის სიძველეთა შესახებ (1990 წლის ექსპედიცია), ლიტერატურა და ხელოვნება, #1, 1991, გვ. 117-161.
ამირანაშვილი შ., ბექა ოპიზარი, თბილისი, 1956.
ამირანაშვილი შ., ქართული ხელოვნების ისტორია, თბილისი, 1971.
ბაგრატიონი გ., მოგზაურობა თურქეთში, ძეგლის მეგობარი, #1/92, 1996, გვ. 37-41, #2/93; 1996, გვ. 54-56.
[ბასილ ზარზმელი], ცხორებაჲ და მოქალაქობაჲ ღმერთ-შემოსილისა ნეტარისა მამისა ჩუენისაჲ სერაპიონისი, ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლიტერატურის ძეგლები, წიგნი I, ილ. აბულაძის რედაქციით, თბილისი, 1963, გვ. 319-347.
ბაქრაძე დ., არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში, ბათუმი, 1987.
ბერიძე ვ., ძველი ქართველი ოსტატები, თბილისი, 1967.
ბერიძე ვ., ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება, თბილისი, 1974.
გენგიური ნ., კუპელჰალე, თბილისი, 2005.
გენგიური ნ., ფარნაკის ეკლესია, საქართველოს სიძველენი, 3, 2003, გვ. 31-40.
გივიაშვილი ი., დორთ ქილისას ტრიკონქი, საქართველოს სიძველენი, 6, 2005, გვ. 21028.
გივიაშვილი ი., ზეგანის (ზაქი) ეკლესია: ტრიკონქის თემის ისტორიისათვის ქართულ ხუროთმოძღვრებაში, სადისერტაციო ნაშრომი ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატის სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად, თბილისი, 2005.
გივიაშვილი ი., ზეგანის (იგივე ზაქის) ეკლესია (რეკონსტრუქციის ცდა), საქართველოს სიძველენი, 3, 2003, გვ. 41-58.
გივიაშვილი ი., ზეგანის საქტიტორო რელიეფი, ივანე ჯავახიშვილის სახ. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამეცნიერო შრომების კრებული, ხელოვნებათმცოდნეობა, #5, თბილისი, 2004, გვ. 42-55.
გივიაშვილი ი., ისტორიული ტაო-კლარჯეთის ძეგლები, ძეგლის მეგობარი, #3/94, 1996, გვ. 24-30.
გივიაშვილი ი., კურდღლის სიმბოლური მნიშვნელობა ზეგანის რელიეფზე, ივანე ჯავახიშვილის სახ. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამეცნიერო შრომების კრებული, ხელოვნებათმცოდნეობა, #2, თბილისი, 2001, გვ. 37-49.
გივიაშვილი ი., კოპლატაძე ი., ტაო-კლარჯეთი, თბილისი, 2004.
[გიორგი მერჩულე], შრომაჲ და მოღუაწებაჲ ღირსად ცხორებისაჲ წმიდისა და ნეტარისა მამისა ჩუენისა გრიგოლისი არქიმანდრიტისაჲ ხანძთისა და შატბერდისა აღმაშენებლისაჲ, და მის თანა ჴსენებაჲ მრავალთა მამათა ნეტართაჲ, ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლიტერატურის ძეგლები, წიგნი I, ილ. აბულაძის რედაქციით, თბილისი, 1963, გვ. 248-319.
ი. ელიზბარაშვილი, ოთხი კათედრალი, თბილისი 2000
ვეიდენბაუმი ე., ბათუმიდან ართვინამდე, თბილისი, 2005.
თაყაიშვილი ე., 1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში, თბილისი, 1960
თაყაიშვილი ე., არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს, პარიზი, 1938.
თაყაიშვილი ე., სამუსულმანო საქართველო, ქართლოსი, ##19-23, პარიზი, 1939.
თაყაიშვილი ე., შენიშვნები ზარზმის ეკლესიისა და მის სიძველეთა შესახებ, ტფილისის უნივერსიტეტის მოამბე, #1, 1919, გვ. 105-124.
თუმანიშვილი დ., „თავისუფალი ჯვრის“ კომპოზიცია შუა საუკუნეების ქართულ ხუროთმოძღვრებაში, სადისერტაციო ნაშრომი ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატის სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად, თბილისი, 1982.
თუმანიშვილი დ., VIII-IX საუკუნეთა ქართული ხუროთმოძღვრება: მხატვრულ-ისტორიული პრობლემები, სადისერტაციო ნაშრომი ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორის სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად, თბილისი, 1990.
თუმანიშვილი დ., სიმბოლურობა შუა საუკუნეების ქართულ სატაძრო ხუროთმოძღვრებაში, ლიტერატურა და ხელოვნება, #2, 1993, გვ. 117-136.
კეკელიძე კ., ძველი ქართული ლიტერატურის ისტორია, მეხუთე გამოცემა, ტ. I, თბილისი, 1980.
კლდიაშვილი დ., კლარჯეთის სამონასტრო მშენებლობის სათავეებთან: გუნათლეს ვანი, ლიტერატურა და ხელოვნება, #4, 1998, გვ. 162-180.
კლდიაშვილი დ., სინას სულთა მატიანე (მარკოზი – ხანძთას სამრეკლოს მაშენებელი და სინას სულთა მატიანის ბოლო შემავსებელი), ლიტერატურა და ხელოვნება, #3, 1999, გვ. 47-77.
კონსტანტინე პორფიროგენეტი, დე ადმინისტრანდო იმპერიო, გეორგიკა, ბიზანტიელი მწერლების ცნობები საქართველოს შესახებ, IV, ნაკვ. II, გამოცემა, თარგმანი და განმარტებები ს. ყაუხჩიშვილისა, თბილისი, 1952, გვ. 224-289.
კუდავა ბ., საითიძე გ., ჯოჯუა თ., შავშეთისა და ერუშეთის ისტორიული გეოგრაფიისათვის. 2004 წლის ექსპედიციის წინასწარი ანგარიში, გელათის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალი, #10, 2005, გვ. 31-35; #11, 2005, გვ. 42-47.
ლაპიდარული წარწერები I: აღმოსავლეთ და სამხრეთ საქართველო (V-X სს.), შეადგინა და გამოსაცემად მოამზადა ნ. შოშიაშვილმა, თბილისი, 1980.
მარსაგიშვილი გ., ოთხთა ეკლესიის მონასტრის ზედა (არსენისეული) ეკლესია, საქართველოს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმის ნარკვევები, V, 1999, გვ. 89-95.
მაჩაბელი კ., აშოტ კუხის რელიეფი ტბეთიდან, საქ. სსრ მეცნ. აკადემიის საზ. მეცნიერებათა განყოფილების მაცნე, 5, 1968, გვ. 150-162.
მენაბდე ლ., ძველი ქართული მწერლობის კერები, ტ. I, ნაკვეთი II, თბილისი, 1962.
მეტრეველი ე., ნარკვევები ათონის კულტურულ-საგანმანათლებლო კერის ისტორიიდან, თბილისი, 1996.
მეფისაშვილი რ., თუმანიშვილი დ., ბანას ტაძარი, თბილისი, 1989.
პრივალოვა ე., ზოგი რამ ტაო-კლარჯეთის მოხატულობის შესახებ, საქართველოს ეკლესიის, ქართული სასულიერო მწერლობის და ქრისტიანული ხელოვნების ისტორიის საკითხები, თბილისი, 1998, გვ. 314-336.
რუდიგერი ვ., მოგზაურობის ქრონიკა თურქეთის ქართულ რეგიონებში, 1980-1990, თბილისი, 1991.
სამი ისტორიული ხრონიკა, გამოცემული ე. თაყაიშვილის მიერ, ტფილისი, 1890.
სამხრეთ საქართველოს ისტორიის მასალები (XV-XVI სს.), ტექსტების პუბლიკაცია, გამოკვლევები და საძიებლები ქრ. შარაშიძისა, თბილისი, 1961.
სამხრეთ საქართველოს ისტორიის მასალები (XIII-XV სს.), ტექსტები და გამოკვლევები მომზადებულია ქრ. შარაშიძის მიერ, თბილისი, 1982.
სანიკიძე თ., ფექრაშენი (ტაო-კლარჯეთის ერთი უცნობი ძეგლი), ძეგლის მეგობარი, #29, 1972, გვ. 71-79.
სილოგავა ვ., ოშკი – X ს. მემორიალური ტაძარი, თბილისი, 2006.
სხირტლაძე ზ., ახიზის ეკლესიისა და მისი მოზაიკის გამო, ლიტერატურა და ხელოვნება, #3, 1991, გვ. 154-160.
სხირტლაძე ზ., უცნობი ეპიგრაფიკული მასალები საქართველოს სამხრეთი ისტორიული პროვინციებიდან, მაცნე, ენისა და ლიტერატურის სერია, #2, 1993, გვ. 90-102.
ტიერი მ., თურქეთში ქართული ძეგლების დღევანდელი მდგომარეობა – შესწავლა და დაცვის პრობლემები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, მოხსენებათა თეზისები, თბილისი, 1989, გვ. 114-116.
ტაო-კლარჯეთის არქიტექტურა და კედლის მხატვრობა: გრაფიკული დოკუმენტაცია, გამოფენის კატალოგი, შემდგენელები: დ. ხოშტარია, მ. დიდებულიძე, ნ. ვაჩეიშვილი, თბილისი, 1996.
ქართლის ცხოვრება, ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით ს. ყაუხჩიშვილის მიერ, ტ. I, თბილისი, 1955; ტ. II, თბილისი, 1959; ტ. IV, თბილისი, 1973.
ქართული ხუროთმოძღვრების ალბომი, შედგენილი პროფ. ე. თაყაიშვილის მიერ, ტფილისი, 1924.
ყაზბეგი გ., სამი თვე თურქეთის საქართველოში, ბათუმი, 1995.
ჩუბინაშვილი გ., ქართული ხელოვნების ისტორია, ტფილისი, 1936.
ჩუბინაშვილი გ., სევეროვი ნ., ქართული არქიტექტურის გზები, ტფილისი, 1936.
ჩუბინაშვილი გ., ტაოსა და კლარჯეთის ხუროთმოძღვრული ძეგლები და მათ მიერ წამოჭრილი პრობლემები, საქ. სსრ მეცნ. აკად. საზ. მეცნ. განყ-ბის XXII სამეცნიერო სესია, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, თბილისი, 1946, გვ. 8-10.
ციცხვაია ლ., ზოომორფული თემა ქართულ საფასადო დეკორში (იშხნის მცირე ეკლესიის მაგალითზე), რელიგია, #7-8-9, 2002, გვ. 59-63.
ციცხვაია ლ., იშხნის მცირე ეკლესია, თბილისი, 1998.
ციცხვაია ლ., ოთხთა ეკლესიის მონასტრის ზედა სამლოცველო, ივანე ჯავახიშვილის სახ. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამეცნიერო შრომების კრებული, ხელოვნებათმცოდნეობა, #2, თბილისი, 2001, გვ. 209-222.
ციცხვაია ლ., ხახულის მონასტრის აშოტ კურაპალატისეული სამლოცველო, ხელოვნება, #3-4, 2002, გვ. 39-43.
ციცხვაია ლ., ხახულის მონასტრის სამლოცველო, ძეგლის მეგობარი, #3, 2000, გვ. 10-17.
ცხორება გიორგი მთაწმინდელისა, ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლიტერატურის ძეგლები, წიგნი II, თბილისი, 1967, გვ. 67-132.
ჭიჭინაძე ზ., ქართველთა გამუსლიმება, თბილისი, 2005.
ხოშტარია დ., ბერთისა და სინკოთის ტაძრების ხუროთმოძღვრული სახისათვის, მაცნე, ისტორიის სერია, 1990, #1, გვ. 149-159.
ხოშტარია დ., კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები, თბილისი, 2005.
ხოშტარია დ., კლარჯეთის IX-XI საუკუნეთა სამონასტრო ხუროთმოძღვრება, საქართველოს ეკლესიის, ქართული სასულიერო მწერლობის და ქრისტიანული ხელოვნების ისტორიის საკითხები, თბილისი, 1998, გვ. 436-452.
ხოშტარია დ., მიძნაძორის მონასტრის ეკლესია, კავკასიის მაცნე (სპეციალური გამოცემა), 2002, გვ. 67-70.
ხოშტარია დ., ნუკა-საყდარი – IX საუკუნის ხუროთმოძღვრული ძეგლი კლარჯეთში, ძეგლის მეგობარი, 1988, #4, გვ. 16-23.
ხოშტარია დ., ოპიზის მონასტრის დაარსების თარიღისათვის, ძეგლის მეგობარი, 1999, #2 (105), გვ. 31-33.
ხოშტარია დ., სათლეს ეკლესია, ძეგლის მეგობარი, 1998, #2(101), გვ. 12-23.
ხოშტარია დ., ტბეთის ტაძრის ისტორიიდან, საქართველოს სიძველენი 4-5, 2003, გვ. 77-99.
ხოშტარია დ., უცნობი სამნავიანი ბაზილიკა კლარჯეთის სოფელ სვეტში, არქიტექტურა და დიზაინი, 1, 1994, გვ. 50-51.
ხოშტარია დ., ქალაქი არტანუჯი და მისი სიძველენი, არტანუჯი, 5, 1996, გვ. 60-75.
ხოშტარია დ., შავშეთ-კლარჯეთის ეკლესიები, ლიტერატურა და ხელოვნება, 1998, #2, გვ. 53-80.
ხოშტარია დ., შატბერდის (ენი-რაბათის) ეკლესიის ზოგი თავისებურება, ლიტერატურა და ხელოვნება, 2001, #1, გვ. 115-144.
ხოშტარია დ., შენიშვნები გოგუბნის (გოგიუბის) ეკლესიის თაობაზე, ლიტერატურა და ხელოვნება, 1999, #3, გვ. 128-133.
ხოშტარია დ., წმ. სტეფანეს ეკლესია ვაჩეძორის მონასტერში, ძეგლის მეგობარი, 1997, #4(99), გვ. 23-35.
ხუსკივაძე ლ., ოშკის სკულპტურულ „ვედრებათა“ თავისებურებების შესახებ, საქართველოს სიძველენი, 3, 2003, გვ. 59-90.
ჯიქია ს., გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი, წიგნი I: ტექსტი, თბილისი, 1947; წიგნი II: თარგმანი, თბილისი, 1941; წიგნი III: გამოკვლევა, თბილისი, 1958.
ჯობაძე ვ., ადრეული შუა საუკუნეების ქართული მონასტრები ისტორიულ ტაოში, კლარჯეთსა და შავშეთში, თბილისი, 2007.
ჯობაძე ვ., ოშკის ტაძარი, თბილისი, 1991.
ჯობაძე ვ., შენიშვნები ოთხთა ეკლესიაში სიონის ალეგორიული გამოსახულების სიუხვის რქების შესახებ, ლიტერატურა და ხელოვნება, #1, 1999, გვ. 69-78.
ჯობაძე ვ., ხანძთის წმ. გიორგის მონასტერი (მოკლე მიმოხილვა), არტანუჯი, 4, 1995, გვ. 55-73.

BIBLIOGRAPHY

AladaSvili N.,Place of the Figure Reliefs in the Façade Decoration of Doliskana Church
Baumgartner B., Die Festung Kalmaxi und Byzantinische Landgüter in der georgischen provinz Tao, Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik, B. 43, 1993, gv. 315-327.
Baumgartner B., Drei Fergessene Georgische Klöster in der Nordostthrkei: C’q’arostavi, Nuka Kilise, Miз Revue des études géorgiennes et caucasiennes, 8-9, 1992-1993, gv. 193-221.
Baumgartner B., Eine Bischer Unbekannte Georgische Kirche aus dem Jahr 984 im Tal von Dörtkilise (Otxta Ek‘lesia) / Nordosttürkei, Revue des études géorgiennes et caucasiennes, 8-9, 1992-1993, gv. 223-232.
Baumgartner B., Mittelalterliche Baudenkmäler im Tal des Çoruh bei Ispir, Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik, B. 40, 1990, gv. 365-381.
Baumgartner B., Neue Forschungen in T’ao-K’lardžeti, Wiener Byzantinistik und Neogräzistik. Beiträge zum Symposium “Vierzig Jahre Institut für Byzantinistik und Neogräzistik der Universität Wien im Gedenken an Herbert Hunger” (Wien, 4.-7. Dezember 2002), Wien, 2004, gv. 61-73.
Baumgartner B., Studien zur historischen Geographie von Tao-Klaržeti. Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Philosophie eingereicht an der Geistes wissenschaftlichen Fakultät der Universität Wien, Wien, 1996.
Beridse W., Newbauer E., Die Baukunst des Mittelalters in Georgien, Berlin, 1980.
Beridze V., L’architecture de Tao-Klardjétie, Studien zur spätantiken und byzantischen Kunst, Friedrich Wilhelm Deichmann Gewidmet, Teil I, Bonn, 1986, gv. 87-108.
Beridзe V., Les monuments d’architecture du Tao-Klardjétie, Revue des études géorgiennes et caucasiennes, no 5, 1989, gv. 169-202.
Blake R. P. and Der Nersessian S., The Gospels of Bert’ay: An Old-Georgian MS. of the Tenth Century, Byzantion, vol. XVI, 1942-1943, gv. 226-285.
Bock U., Karmir Wank, Bagnair, Çala und Urta, Die Karavane: Kaukasische Reise, Christliche Erbe im Kaukasus, Ludvigsburg, 1983, gv. 60-82.
Bogisch M., Einige Bemerkungen zur Entwiklung der Kirchenarchitektur in den historischen Provinzen Südwestgeorgiens (9.-10. Jahrhundert), Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik, B. 57, 2007, gv. 323-344.
Bogisch M., Neue Unterzuchungen zur Kreuzkuppelkirche in Yeni Rabat, Oriens Christianus, B. 90, 2006, gv. 141-183.
Brosset M., Description de l’ancienne Géorgie turke, comprenant le pachalik d’Akhaltzikhé et le Gouria; traduit de l’armenien du docteur Indjidjian, Journal asiatique, t. XIII, 1834, gv. 445-497.
Brosset M., Inscriptions géorgiennes et autres, recueillies par le Père Nersès Sargisian, Memoires de l’Academie Imperiale des Sciences, VII-e serie, t. VIII, #10, S-Petersbourg, 1864, gv. 1-24.
Brosset M., Notice concernant les inscriptions géorgiennes, recueilles par le P. Nersès Sargisian, Mélanges Asiatiques, t. 5, S-Petersbourg, 1863.
Brosset M., Voyage archéologique dans la Géorgie et dans l’Arémnie, exécute en 1847-1848, XIIe rapport, S.-Petersbourg, 1851.
Bruhchaus G., Katalog christlicher Baudenkmäler Südkaukasiens: Tao-Klardschetien, IVМеждународныйсимпозиумпогрузинскомуискусству, Сборникдокладов, II, Тбилиси, 1989, gv. 200-206.
Cantacusino Sh., Georgian Churches in North East Turkey, The Architectural Review, January, 1975, vol. CLVII, no 935, gv. 55-60.
Mariam Didebulidze, Monuments of medieval wall painting in North-East Turkey (history and present state)
Djobadze W., A Brief Survey of the Monastery of St. George in Hanzt’a, Oriens Christianus, Bd. 78, 1994, gv. 145-176.
Djobadze W., Early Medieval Georgian Monasteries in Historic Tao, Klardjeti and Šavšeti, Stuttgart, 1992.
Djobadze W., Four Deesis Themes in the Church of Oški, Oriens Christianus 72, 1988, gv. 168-182.
Djobadze W., Observations on the Architectural Sculpture of Tao-Klarjet’I Churches around One Thousand A. D., Studien zur spätantiken und byzantischen Kunst, Friedrich Wilhelm Deichmann Gewidmet, Teil II, Bonn, 1986, gv. 81-100.
Djobadze W., The Donor Reliefs and the Date of the Church at Oški, Byzantinische Zeitschrift, B. 69, 1976, gv. 39-62.
Djobadze W., The Georgian Churches of Tao-Klarjet‘i: Construction Methods and Materials, Oriens Christianus, 62, 1978, gv. 114-134.
Edwards R., Medieval Architecture in the Oltu-Penek Valley: A Preliminary Report on The Marchlands of Northeast Turkey,Dumbarton Oaks Papers 39, 1985, gv. 15-37.
Edwards R. W., The Fortifications of Artvin: A Second Preliminary Report on the Marchlands of Northeast Turkey, Dumbarton Oaks Papers 40, 1986, gv. 165-182.28. Eid V., Ost Turkey: Völker und Kulturen zwischen Taurus und Ararat, Köln, 1990.
Freely J., The Black SeaCoast of Turkey, Redhouse Press, Istanbul, 1996.
Gutschow N. und D., Kirchen in Tao-Klardjetien in der Nordöstlichen Türkei, Archäologische Mitteilungen aus Iran (Deutsches Archäologisches Institut), 4, 1971, gv. 237-247.
Hills D., My Travels in Turkey, London, 1964.32. Iliazd, Lettres a Morgan Philips Price, Paris, 1990.
Kadiroğlu M., Tao-Klardjeti, Dictionary of Art, Oxford, Macmillan, 1996.
Kadiroğlu M., The Architecture of the GeorgianChurch at Işhan, EUS – XXVIII, vol. 121, Frankfurt am Main, 1991.
Kadiroğlu M., Untersuchungen am mittelalterlichen georgischen Baudenkmälern in Nordost-Anatolien, Georgica, Zeitschriften für Kultur, Sprache und Geschichte Georgiens und Kaukasiens, H. 22, 1999, gv. 8-19.
Kadiroglu M.,Projects towards the Preservation of Medieval Georgian Architecture of Tao-Klarjet, Procedings of XXI st International Congress of Byzantine Stadies, VolII, London, 2006
Khatchatrian A., Les églises cruciformes du Tayq, Cahiers Archéologiques, 17, 1967, gv. 203-208.
Tamar Khundadze, The Ascension of Alexander the Great in the Hahuli Relief (10th century) http://www.byzantinecongress.org.uk/comms/Khundadze–paper.pdf
Khuskivadze L., Georgian-Byzantine relations in the example of Tao-Klarjeti relief sculptures, Proceedings of XXIst International Congress of Byzantine studies, volII, London 2006, http://www.byzantinecongress.org.uk/paper/VIII/VIII.7–Khoshtaria.pdf
Koch K, Wanderungen im Oriente während der Jahre 1843 und 1844, II, Reise im pontische Gebirge und türkischen Armenien, Weimar, 1846.
Mepisašvili R., Artistic aspects of the 6th-7th Century Georgian Architecture: the Church of Bana, Georgica, II, Materiali sulla Georgia Occidentale, Bologna, 1988, gv. 109-118.
Mepisaschwili R., Zinzadse W., Georgien. Wehrbauten und Kirchen, Leipzig, 1986.
Nişanyan S., Nişanyan M., Black Sea: A Traveller’s Handbook for Northern Turkey, Istanbul, 2000.
Panayotova D., Bana, temple du VIIe siècle, The Fourth International Symposium on Armenian Art, Erevan, 1985, gv. 297-300.
Pereira M., East of Trebizond, London, 1971.
Piguet-Panayotova D., L’église d’Iškhan: patrimoine culturel et création architecturale, Oriens Christianus, 75, 1991, gv. 198-253.
Piguet-Panayotova D., The Church of Oški, Architectonics and Ornaments, Oriens Christianus, B. 86, 2002; B. 87, 2003.
Salia K., La Tao-Klardjéthie et ses monastères, Bédi Kartlisa, Revue de kartvelologie, XI-XII, 1961, gv. 41-62.
Scarcia G., Su un rilievo di Xaxuli con l’“ascensione di Alessandro” e su qualche problema connesso, Georgica, II, Materiali sulla Georgia Occidentale, Bologna, 1988, gv. 97-101.
Sinclair T. A., Eastern Turkey: An Architectural and Archaeological Survey, vol. II, London, 1989.
Skhirtladze Z., The Mother of All the Churches: Remarks on the Iconographic Programme of the Apse Decoration of Dört Kilise,Cahiers archéologicues, 43, 1995, gv. 101-116
Thierry M., A propos de quelques monuments chrétiens du vilayet de Kars (Turque), Revue des études arméniennes, nouvelle série, t. III, Paris, 1966, gv. 79-90.
Thierry M., Çengelli-kilise, Bédi Kartlisa, Revue de kartvelologie, XXIII-XXIV, Paris, 1967, gv. 177-183.
Thierry M., L’église de Čengelli-köi (vilayet de Kars), II-e symposium international sur l’art géorgien, Tbilisi, 1977.
Thierry M., Notes sur les monuments de la valleé du Karçkal, Revue des études géorgiennes et caucasiennes, 8-9, 1992-1993, gv. 233-235.
Thierry M., Topographie et état actuel des monuments géorgiens en Turquie orientale, Revue des études géorgiennes et caucasiennes, 5, 1989, gv. 129-167.
Thierry N., Apropos des Déisis d’Ösk’i, Oriens Christianus, 76, 1972, gv. 227-234.
Thierry N., Peintures géorgiennes en Turquie, Bedi kartlisa: Revue de kartvelologie, vol. XLII, 1984, gv. 131-167.
Thierry N., Peintures historiques d’Ošk’i (T’ao), Revue des études géorgiennes et caucasiennes, 2, 1986, gv. 135-171.
Thierry N. et M., La cathédrale de T’beti. Nouvelles données, Cahiers Archéologiques, 47, 1999, gv. 77-100.
Thierry N. et M., L’église géorgienne de Pekreşin (Turquie), Bedi kartlisa: Revue de kartvelologie, vol. XXVI, 1969, gv. 93-101.
Thierry N. et M., Notes d’un voyage en Géorgie turque, Bedi kartlisa: Revue de kartvelologie, vol. VIII-IX, 1960, gv. 10-29.
Thierry N. et M., Notes d’un nouveau voyage en Georgie turque, Bedi Kartlisa: Revue de kartvelologie, vol. XXV, 1968, gv. 51-65.
Thierry N. et M., Peintures du Xe siècle en Géorgie méridionale et leurs rapports avec la peinture byzantine d’Asie mineure,Cahiers Archéologiques, 24, 1975, gv. 73-113.
Toumanoff C., Studies in Christian Caucasian History, Georgetown, 1963.
Winfield D., Some Early Medieval Figure Sculpture from North-East Turkey, Journal of the Warburg and Courteauld Institutes, vol. 31, 1968, gv. 33-72.
Xoštaria (Khoshtaria) D., Dreischiffige Basiliken in Ķlaržeti und Šavšeti, Georgica, , Zeitschriften für Kultur, Sprache und Geschichte Georgiens und Kaukasiens, H. 25, 2002, gv. 55-67.
Zdanevič I., Una lettera a M. Philips Price, a cura di M. Marzaduri, Georgica, II, Materiali sulla Georgia Occidentale, Bologna, 1988, gv. 77-96.
Zdanevitch I., L’Itineraire géorgien de Ruy Gonzales de Clavijo et les églises aux confines de l’Atabegat, Paris, 1966.